Đâu là “chìa khóa” thực sự của người lãnh đạo hiện đại?

🌍 Trong bối cảnh kinh doanh biến động, chuyên môn – dù xuất sắc – cũng chỉ là “tấm vé mở đường” để tham gia cuộc chơi. Muốn đưa tổ chức bứt phá và tạo ảnh hưởng bền vững, nhà lãnh đạo cần trí tuệ cảm xúc (EQ) – năng lực làm chủ bản thân, kết nối con người và khơi dậy sức mạnh tập thể.

🧠 Trí tuệ cảm xúc (EQ) là năng lực giúp con người hiểu rõ cảm xúc của chính mình, kiểm soát phản ứng trước các tình huống, đồng thời nhận biết và tác động tích cực đến cảm xúc của người khác. Khái niệm này được hai nhà tâm lý học John Mayer và Peter Salovey giới thiệu vào năm 1990, sau đó được Daniel Goleman mở rộng và phổ biến rộng rãi qua các nghiên cứu và tác phẩm của ông. EQ ngày nay được xem là yếu tố quan trọng không kém IQ, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng các mối quan hệ, hiệu quả công việc và năng lực lãnh đạo.

4 NĂNG LỰC CỐT LÕI CỦA TRÍ TUỆ CẢM XÚC (EQ)

Trí tuệ cảm xúc (EQ) được chia thành 4 năng lực cốt lõi, tạo nên nền tảng cho sự trưởng thành cá nhân và khả năng lãnh đạo hiệu quả:

1. Tự nhận thức: Là khả năng hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu và cảm xúc của bản thân, cũng như cách chúng ảnh hưởng đến người khác. Dù 95% nghĩ mình tự nhận thức, chỉ 10–15% thực sự như vậy (theo Tasha Eurich). Thiếu tự nhận thức dễ gây xung đột và giảm hiệu suất nhóm. Hãy rèn luyện bằng phản hồi 360 độ để nhìn rõ mình qua góc nhìn người khác.
2. Tự quản lý: Là khả năng kiểm soát cảm xúc, giữ bình tĩnh và tích cực ngay cả khi gặp căng thẳng. Nhà lãnh đạo có EQ cao biết dừng lại, hít thở, điều chỉnh phản ứng thay vì bộc phát – từ đó chủ động ứng phó thay vì phản ứng cảm tính.
3. Nhận thức xã hội Là khả năng nắm bắt cảm xúc và động lực của người khác. Lãnh đạo có sự đồng cảm sẽ giao tiếp, hợp tác và ra quyết định hiệu quả hơn. Nghiên cứu của DDI cho thấy nhà lãnh đạo có năng lực đồng cảm cao đạt hiệu suất tốt hơn 40%.
4. Quản lý quan hệ Là kỹ năng ảnh hưởng, huấn luyện và giải quyết xung đột tích cực. Tránh né xung đột khiến tổ chức mất thời gian và tinh thần. Giao tiếp thẳng thắn, tôn trọng và công bằng là nền tảng của sự gắn kết và hài lòng trong công việc.

📌 Và tại sao Trí tuệ cảm xúc (EQ) lại quan trọng đối với các nhà lãnh đạo đến vậy?

📊 Trong hơn một thập kỷ qua, nhiều nghiên cứu và khảo sát đã khẳng định vai trò then chốt của EQ trong lãnh đạo. Theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới, EQ nằm trong top 10 kỹ năng lãnh đạo quan trọng nhất. Thực tế cho thấy: 90% lãnh đạo xuất sắc sở hữu EQ cao; 85% nhà tuyển dụng coi trọng EQ hơn IQ; và lãnh đạo có EQ cao có thể giúp đội ngũ tăng hiệu suất 31%, mang lại lợi nhuận cao hơn 20%. Bên cạnh đó, khảo sát khác cũng chỉ ra rằng 71% nhà tuyển dụng đánh giá EQ quan trọng hơn cả kỹ năng chuyên môn khi lựa chọn ứng viên.

📖 Daniel Goleman từng nhấn mạnh trên Harvard Business Review: “Những nhà lãnh đạo hiệu quả nhất đều có điểm chung ở mức độ trí tuệ cảm xúc cao. Vấn đề không phải là 🛠️ IQ hay kỹ năng chuyên môn không quan trọng – chúng rất cần thiết, nhưng chỉ là điều kiện đầu vào cho vai trò lãnh đạo. Là một nhà lãnh đạo, việc củng cố trí tuệ cảm xúc đòi hỏi sự tự nhận thức mạnh mẽ. Có một số cách bạn có thể phát triển sự tự nhận thức, bao gồm:

✅ Viết nhật ký cảm xúc: Mỗi ngày, ghi lại những tình huống khiến bạn vui, buồn, tức giận hay lo lắng — cùng cách các cảm xúc đó ảnh hưởng đến quyết định, cách giao tiếp và kết quả công việc. Sau một thời gian, bạn sẽ nhận ra mẫu cảm xúc lặp lại, hiểu rõ điều gì nên duy trì và điều gì cần thay đổi.

✅ Đánh giá 360 độ: Chủ động xin phản hồi từ cấp trên, đồng nghiệp và cấp dưới, sau đó so sánh với tự đánh giá của bản thân. Cách này giúp bạn nhận diện “điểm mù” trong phong cách lãnh đạo — những hành vi bạn không nhận ra nhưng người khác cảm nhận rõ.

✅ Lắng nghe tích cực: Khi trò chuyện, hãy loại bỏ mọi xao nhãng (điện thoại, email…), tập trung trọn vẹn vào người nói, diễn đạt lại ý chính để xác nhận bạn hiểu đúng, và dùng ngôn ngữ cơ thể tích cực (gật đầu, ánh mắt, nụ cười) để thể hiện sự chú tâm và tôn trọng.

✅ Quan sát cảm xúc: Khi cảm xúc mạnh xuất hiện — như tức giận, thất vọng hay lo âu — dừng lại vài giây, đặt tên cho cảm xúc, và tự hỏi: “Vì sao mình cảm thấy thế này?”. Việc quan sát mà không phán xét giúp bạn hiểu gốc rễ cảm xúc, từ đó phản ứng tỉnh táo hơn thay vì bộc phát.

✅ Tham gia đào tạo EQ: Tham gia các chương trình phát triển trí tuệ cảm xúc hoặc huấn luyện lãnh đạo để học cách nhận diện, quản trị và diễn đạt cảm xúc hiệu quả hơn. Kết hợp các công cụ như đánh giá 360 độ hoặc EQ test giúp bạn hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu và hướng phát triển cá nhân.

💡 Trong thế giới kinh doanh nhiều biến động, EQ không còn là “kỹ năng mềm” mà là nền tảng cốt lõi của lãnh đạo. Đầu tư vào EQ chính là đầu tư vào sự bền vững của bản thân và tổ chức. Khi lãnh đạo biết tự soi chiếu, lắng nghe và thấu hiểu, họ kiến tạo phong cách lãnh đạo chân thực, truyền cảm hứng và dẫn dắt đội ngũ kiên cường, linh hoạt, sẵn sàng bứt phá.

🌱Alastic – Hành trình lãnh đạo khởi nguồn từ tự vấn

🌟 Trong thế giới kinh doanh không ngừng biến động, lãnh đạo không chỉ là đưa ra quyết định, mà còn là nghệ thuật đối diện và thấu hiểu chính mình. Ở Alastic, chúng tôi tin rằng một nhà lãnh đạo đích thực là người đủ dũng cảm để tự vấn – để lắng nghe cảm xúc, soi chiếu suy nghĩ và nhận diện ảnh hưởng của mình đến người khác.

Thực hành tự vấn giúp nhà lãnh đạo không chỉ vững vàng trước thử thách, mà còn truyền cảm hứng, nuôi dưỡng niềm tin và dẫn dắt đội ngũ bằng một tầm nhìn dài hạn, bền vững.

✨ Alastic đồng hành cùng những nhà lãnh đạo dám tự vấn – để mỗi bước tiến vừa là thành tựu, vừa là hành trình trưởng thành trong lãnh đạo và trong chính cuộc sống.

Tài liệu tham khảo

Eurich, T. (2017). Insight: Why we’re not as self-aware as we think, and how seeing ourselves clearly helps us succeed at work and in life.
Goleman, D. (1998). What makes a leader, Harvard Business Review.
Harvard Business School Online. (2019, October 23). Emotional intelligence skills: What they are & how to develop them. HBS Online.
Salovey, P., & Mayer, J. D. (1990). Emotional intelligence – Imagination, Cognition and Personality, 9(3), 185–211.
Sy, I. (2025). The future of work: How artificial intelligence is shaping job markets and employment trends.